Reklam sektöründe “metin yazarı” unvanıyla iş gören arkadaşların kahir ekseriyeti (haydi bakalım Wikipedi’ye hücum!) bir boşboğazın ortaya attığı zırvayı öylesine bağırlarına basmışlar ki yıllardır “şapka kalkmadı” diye diye dilimde tüy bitti! “Plân”, “klârnet”, “reklâm”, “klâsik”, “plânör” yazarsan tabii ki “şapka” dediğiniz şey kalktı!
29 Eylül 2004 tarihli NTV MSNBC’deki haberi “şapka kalktı” diyen el ve dil tembellerine armağan ediyorum. Okuyalım: Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Şükrü Haluk Akalın, “şapka” olarak tanınan düzeltme işaretinin bilinenin aksine hiçbir zaman Türkçeden tamamen kaldırılmadığını söyledi.
‘ŞAPKA’, YAZILIŞI AYNI OKUNUŞU FARKLI SÖZLERDE MUTLAKA KULLANILMALI
Düzeltme işaretinin, yazılışları harf olarak aynı, okunuşları ve anlamları farklı olan sözlerde mutlaka kullanılması gerektiğini vurgulayan Akalın, “varis/vâris, adet/âdet, alem/âlem, aşık/âşık” gibi kelimelerin buna örnek olduğunu söyledi. Arapça ve Farsça sözcüklerde “k, g, l”den sonra gelen ince (a) ve ince (u)’nun üzerine mutlaka düzeltme işareti konulması gerektiğini anlatan Akalın, kelimelerde hem inceltme hem de uzatma işlevi gören düzeltme işaretinin bu tür kelimelerde kullanılmaya devam edeceğini belirtti.
250 KELİMEYE İNCELTME İŞARETİ
Akalın, 100 bin kelimelik Türkçe söz varlığında inceltme işaretiyle yazılması gereken kelime sayısının yaklaşık 250 olduğunu söyledi. Akalın, son günlerde gazetelerin bu işaretin kullanılmasına özen gösterdiğini gözlemlediklerini ifade ederek, bunun sevindirici bir gelişme olduğunu söyledi.
LOKAL, PLAN, PLAJ, FLAMA, KLARNET
Akalın, “İmla Kılavuzu Çalışma Grubu, batı kaynaklı kelimelerde toplumca benimsenmeyen ve özgün biçimlerinde de bulunmayan bu işaretin, 2005 yılında yayımlanacak kılavuzda kullanılmamasına karar verdi. Buna karşılık bu sözcüklerde şapkasız yazılan bu harfler, yine ince olarak okunacak. Buna göre, batı kaynaklı kelimelerde ince (l)’den sonra gelen (o) ve (a) harflerinin üzerine bundan sonra, ‘düzeltme işareti’ konulmayacak. Örneğin, lokanta, lokomotif, lokal, plan, plastik, plaket, plaj, flama, klarnet, lahana gibi kelimeler 2005 yılında çıkarılacak kılavuzda “düzeltme işareti” konulmaksızın yer alacak. Zaten bu kelimelerin özgün biçimlerinde de bu işaretler yer almıyordu” diye kaydetti.
İşin aslı astarı budur! Boş laflara itibar etmeyi bırakın artık. Bu sabah “Yeni Rakı ÂL” reklamını görünce içim ferahladı. “Şapka kalktı” safsatasına iman edenlere okkalı bir şamar indiren “yaratıcı ekip” çalışanlarını tebrik ediyorum.
Yamalı Poğaça 
02 May 2020 at 2:21 PM
Size katılıyorum. Dilimizde bir Hala – Hâlâ farkı varsa, o zaman şapka işaretinin kalkmasına da mümkünât yoktur! (derken…… mümkünat’mış o da, TDK’ya göre..) Aslında Kâğıt da sorunlu; a yı inceltemiyorsak, Qağıt diyelim o zaman? Öyle şey mi olur…
Yemin ederim; bir şu “^”, bir de bu “;” – ben bunları hâlâ yerinde kullanmayı öğrenemedim ve çok kızıyorum kendime. Ama galiba kuralları ikide bir değiştiren TDK’ya da kızmalı..