Monthly Archives: Mayıs 2020

Türkçeye “olumlu katkı”lar tam gaz devam ediyor!

“Ayrıca, kısa sürede ve düşük sıcaklıkta sık yıkama, bakteri gelişimini teşvik eder.”

Çamaşır makinelerindeki ve çamaşırlardaki bakteri oluşumunu engellediğini dile getiren bir markanın web sitesinde rahat rahat kullandığı bu cümle, Türkçenin nasıl katledildiğini göstermesi bakımından çok önemli.

Olumsuz bir durumdan (“kısa sürede ve düşük sıcaklıkta sık yıkama”) bahsedilmesine rağmen, bu olumsuz durumun yol açacağı, sebep olacağı nâhoş, istenmeyen sonuç, bakın nasıl “wording”lenmiş: Eğer kısa sürede ve düşük sıcaklıkta sık yıkarsanız çamaşırlarınızı ne olur biliyor musunuz? Kısa sürede ve düşük sıcaklıkta sık yıkama, şimdi sıkı durun, “bakteri gelişimini teşvik eder”.

Kudam galatetrâ tashih konem, ey hâne harab! Peki, şöyle diyelim: Tut kelin perçeminden! Yine mi olmadı? Deveye, boynun niye eğri, diye sormuşlar. Cevaplamış: Nerem doğru ki! “Gelişim” nedir, bilmiyorlar! “Teşvik” nedir, onu da bilmiyorlar! Yetmiyor, bilmediklerini de bilmiyorlar! “Gelişimi teşvik” ha? Bakın, bu gelişimin tanımı: “Bir kimseyi veya bir şeyi yapma noktasında cesaretlendirme, gayrete getirme, heves ve istek verme”. Bu da “gelişim”in: “Gelişme, serpilip büyüme, neşvünemâ”.

E, o halde buyurun cenaze namazına!


Covid-19 günlerinde “sosyal medya” pozları

İNTERNET, METREYLE KİTAP SATIŞINI UNUTTURDU

Kitap o evlerde şimdi ne işe mi yarıyor?

Evlerin sahiplerinin poz vermelerine!

Şöhretlerimizin salgın günlerindeki duruşları, bakışları, ifadeleri, vesaireleri yine eskisi gibi ama arka plân artık farklı: Apar-topar alınmış ve sayfaları açılmamış gıcır gıcır kitapların meydana getirdiği ufak yığınlar görülüyor; biblo, vesaire raflarına boy sırasına göre bir-iki hafta önce tıkıştırılmış kitapların önünde selfiler çekiliyor…

Raflara neler doldurulmuş, neler! Türkçe’ye güya çevrilmiş ama Türkçesini anlamanıza imkân ve ihtimal bulunmayan felsefî eserler; on yedi-on sekiz, haydi bilemediniz yirmili yaşlarınızda okumuş olmanız gereken en bilindik Avrupa romanları, “Soğuşumsallığın Düzeysel İzleği ve Görüngübilimde Zeitgeist” gibisinden isimler taşıyan entel mi entel muammalar ve nâdir de olsa yabancı dilde yayınlar…

Şöhretlerimiz sosyal medyada kendilerini hatırlatmak istediklerinde lûtfettikleri birbirinden kıymetli fikirlerini işte böyle bir dekorun önünde istifademize sunuyorlar!

Kitabı hakikaten bilen gerçek okuyucuları hariç tutarak söyleyeyim: Birkaç sene öncesine kadar bazı yeni zenginler ile medyatik şöhretler cildleri birbirinden şık ama içleri tıngır tıngır süs kitaplarını metreyle satın alır, salonlarını bunlarla süslerlerdi. Metreyle kitap modası zamanla bitti ama salgın günlerinde yepyeni bir görüntü unsuruna ihtiyaç duyulunca kitap tekrar hatırlandı. Evlerine kapananlar internetten kitap satışını eskiye göre bir nebze arttırdılar, son zamanların modası olan bazı yayınlar da sosyal medyada “Bakın, ben ne okuyorum!” demek isteyenlerin gösterdikleri rağbet üzerine tükeniverdiler…

Dolayısı ile gösteriş yapmak, hava atmak yahut dekor niyetine kullanmak maksadıyla da olsa, şimdiye kadar tek bir kitap yüzü bile görmemiş evlere bir-iki cildin girmesini sağlayan Koronavirüs’e bu hizmeti için müteşekkir olmalıyız!

Murat Bardakçı, “Koronavirüs bir işe yarıyor, ‘kitapsız’ evler ‘kitaplı’ oluyor!” Haber Turk, 02.05.2020

Not: Yazarın imlâsına dokunulmamıştır.