Tag Archives: Bakış
Camdan Kalp versus Kaşardan Kalp
14 Şubat 2010’daki “AB GRUBU KAN DEĞİL, İZLEYİCİ ARANIYOR” başlıklı yazıma iliştirdiğim “kaşardan kalp” görseline 2012’de aşırı bir ilgi var birkaç gündür. Niyeyse! Yörsan’ın soru ekini ayırmayı bilmeyen tezgâh altı bir “reglam acansı”na yaptırdığını zannettiğim o “absurd” kaşardan kalp (Seyrediniz: Camdan Kalp, Fehmi Yaşar) fikri bu sene günün mânâ ve ehemmiyetine mütevazi (Hayır, yanlış yazmadım; o “mütevazı”dır.) bir şekilde arama motorlarında harıl harıl aranır olmuş. Hep derim: Bu memlekette her şey olabilirsiniz ama rezil olamazsınız.
Devir pişkinlik devri! Televizyona ilk kez çıkan bir genç kız veya erkek herkesin önünde en ufak bir rahatsızlık duymadan gerdan kırıp göbek atıyor, stüdyodaki “memur seyirci” önünde hoplayıp zıplayıp türlü şaklabanlıklar yaptığında, buna “enerjin yüksek” deniliyor artık! Onlarca seyircinin önündeki masum mahcubiyetleri, zarif tavırları, nazik jestleri, hafiften kızaran yüzleri ara ki bulasın!
“Komşu”da iktisadî vaziyet ürkütücü bir tablo çizerken, Türkiye’nin “büyükşehir”lerinde “Sevgililer Günü” teranesi allanıp pullanıyor dört kol çengi. Zibidilikte ise sınır tanınmıyor. Meyvelerden kalpler, ayıcıklar, börtü böcek şeklinde çikolatalar (endorfin artmalı mutlaka), şampanyalı manpanyalı “günün fırsatı” kampanyaları, kral dairelerinde bir gecelik unutulmaz dakikalar gırla gidiyor! Hangi firmanın ilanıydı hatırlayamadım şimdi ama adamlar “aşkın modası geçmez” şaşkınlığıyla bu mühim günü selamlama telaşına düşmüşler. Aşk ve moda… Tebrikler! Geçen yıllarda “petting” mi moda idi? Şey, bu yıl ne moda? Aşkın modasını o kadar iyi takip edemiyorum da… Sert… Ivana Sert! Göstergebilimsel analizlere balıklama dalmamak için Mamak’ta damak kütürdeten lezzetleri yâd edip tornistan ediyorum bu abidik gubidik bağlantıdan. “Aşk”ı “moda” ile ilişkilendiren o firma Sarar olabilir. Bu sabahki metroya yetişme hengâmesinde cep telefonumun mütevazı kamerasını devreye sokamadım. Cehennemde İki Devre gibi değil mi hayatımız, muhterem Zoltan Fabri severler? Bu tip sözde “özel” günlerin gayesini biliyoruz: Tüketilircesine tüketim.
Sevdiğinizi bu sene adamakıllı şaşırtmak istemez misiniz? Râsih’in bir beytini imdâda çağıralım o zaman. Siz de bu nadide beyti bir zahmet ezberleyiverin artık. Şöyle:
Süzme çeşmün gelmesün müjgân müjgân üstüne
Urma zahm-ı sîneye peykân peykân üstüne
Tembeller için: Çeşm=Göz, Müjgân=Kirpik, Zahm-ı sîne=Göğüs yarası, Peykân=Cirit, ok gibi savaş âletlerinin ucunda bulunan sivri demir
Sanat manat, münazaram iki kanat!
Liselerde hâlâ “münazara” yarışmaları yapılıyor mu bilmiyorum ama yakın tarihlerde CNN Türk’te üniversite öğrencileri arasında zamana karşı “yumurta mı tavuktan çıkar, tavuk mu yumurtadan çıkar” benzeri konular hakkında, günümüz gençliğinin ağzı laf yapanlarından oluşturulmuş takımlar heyecanlı “münazara” manzaraları sunuyordu berbat programlara alternatif arayanlara.
Hiç unutmam, Doğanhisar’da (Bkz. Konya) lise birdeyken de böylesi bir “münazara”ya az daha dahil oluyordum da son anda yakamı sıyırmıştım not ortalamamın matlığı sayesinde. Ne günlerdi! Konu şuydu: Sanat toplum için midir, fert için midir? Allaaah! Konuş babam konuş! Ayağımın altı pekmez, yala yala bitmez!
Fahriye Abla’nın şairi Ahmet Muhip Dıranas’ı hatırladım. Hani Parkta Serenad’ı için küçük bir değini yazdığım o müthiş şair! Bakın Ahmet Muhip ne demiş, bizim münazaracıların şablon fikirlerinin balonunu patlatıverircesine sakince: Vallahi, bir san’at cemiyet için olmalıdır, dendi mi tüylerim diken diken oluyor.
“Kış”a Mari Silje Samuelsen ile girin!
“21 Aralık’ta çok önemli bir şey olacak. Güvenlikle ilgili bir sorun olabilir, sıkı güvenlik önlemleri alınması gerekebilir. Ama her ne ise kamuoyu duygusal anlamda etkilenecek, herkes bunu konuşacak. Bu tarihte doğayla ilgili bir olay da yaşanabilir.” diye açıklama yapan zâtın kim olduğunu biliyor musunuz? Sizleri yormayıp yazayım: “Dünyaca ünlü astrolog” Susan Miller.
Hanımefendinin 2010 yılı için öngördüğü kehanetlerin önünü arkasını araştıran oldu mu? Tabii ki hayır! Yaşandı bitti kaygısızca! Yıllardır olageldiği gibi nasılsa! Netice? Sıfır çekti Amerikalı astroloğumuz. Eli kulağındadır; “Maya takvimi”nin başımıza ne çoraplar örebileceğinden, bu kadim uygarlığın ne derece yüksek öngörülerle hangi kehanetleri netleştirdiğinden falan bahsedilecektir haftalar, aylar geçip giderken üzerimizden. 2500 yıl önce oluşturulan Maya takvimi 2012’nin 21 Aralık’ında miadını dolduracak ya… TNT’nin akıl çelici “doktor”u da Kur’an-ı Kerim’deki âyetlerin ebced değeri üzerinden gelecek öngörülerinde bulunacaktır muhtemelen. Sever misiniz menemen? Sizleri bilemem de Mennen’i men edenleri de sevmem!
“Evkatı Şer’iyeli, Hikâyeli, Manili, Faydalı” Saatli Maarif Takvimi’nin 21 Aralık 2010 tarihli yaprağında bakın neler yazıyor: “Güneşin Oğlak burcuna girmesi – Kış faslı – Gün dönümü – Erbain’in başlangıcı – Fırtına”. Coğrafî bilgimizi de verelim: “Kuzey yarımkürede 21 Aralık – 21 Haziran arasında günler uzarken, 21 Haziran – 21 Aralık tarihleri arasında gece saati artar. Güney yarımkürede ise bunun tam tersi gerçekleşir.” Kâğıt üzerinde kış mevsiminin başlangıç tarihi “21 Aralık”tır. Bitişi de 21 Mart.
Kışa girmemize şunun şurasında 20 gün kalmışken, hayatınızda bir değişiklik yapıp “Kış”a bu kez Norveçli Mari Silje Samuelsen ile girseniz nasıl olur? Hem ruha hem göze şifa niyetine! Daha çok ruha… Elbette viva Vivaldi! Serdar’ı, Fatih’i, Ajda’yı, Demet’i seyrettiğiniz yeter!
Sempatik mi sempatik Mari Silje Samuelsen! Hem sarışın hem de sadece “sarışın”lığını paraya tahvil edenlerden değil. Özel televizyon kanallarının haber veya spor spikeri de değil! O kadar kusur bu Norveçli hatunda da olur! 21 Aralık 1984 doğumlu Mari Silje Samuelsen, Vivaldi’nin “Dört Mevsim”inden “Kış”ı yorumlamış. Nefesimi tutarak seyrettiğim bu icrasında kafama takılan şu oldu: Dudaklarımıza kastı neydi acaba Mari Silje Samuelsen’in? Hele hele “üçüncü bölüm Allegro” yok mu! Protefix satışlarında patlama yaşanması an meselesidir, o kadarını söyleyeyim!
Benim “kitsch”im, senin “absurd”ünü döver!
“Kitsch” kavramının tarihsel perspektifine, günümüzdeki yansımasına, popüler kültüre olan etkisine dair bir şeyler okumak isterseniz Hasan Bülent Kahraman’ın kitapları sizi bekliyor. Vaktim kısıtlı, “fast food” bir hayatın içinde âlemlerden âlemlere akmaktayım, “sosyal medya”ya takılmaktayım, bir “event”ten diğerine seyirtirken tuvalete bile ucu ucuna yetişmekteyim ve uzun yazı okuyamam diyenlerdenseniz… Kristal vazoya bir adet kırmızı plastik gül koyup iPhone tesmiye edilen yalnızlık savarınıza sanal tespih “download” ettikten sonra, iki bin “tele” bayıldığınız iPhone’unuzun duvar kâğıdını şehirlerarası otobüslerin ayrılmaz dekoru “ağlayan çocuk” görseliyle kişiselleştiriverin bari! 
“Absurd” kavramı için ise kaynak çoook! Ancak yine okumaya, hele hele uzun yazı okumaya vakit yok değil mi? Hatta iki satır olsun, e-postalara bile cevap veremiyorsunuzdur. Ah şu vakitsizlik! Ah şu, ballı şu! Camus burayadır daa! BJK-FB “derby”sini 10 TL’ye bir kafede seyredin, 50 TL cebinizde kalsın. Bir Hasan Bülent, bir de Camus… Kalanıyla iki “ıslak”, bir de ayran içebilirsiniz. Bu kıyağımı da mutlaka cezalandırın olmaz mı?
Reklam meklam: Nutella “Sabah Neşesi” mi?
“Ali Reis” derler, Al Reis’a reklam sektörünün okumuş çocukları. Nokta, Al Ries ise Jack Trout da Virgül’dür. Bu beyefendilere tapan pek çok reklamcı vardır reklam sektöründe. “Positioning” (“Konumlandırma”) kavramının mucitleri olan bu beyler, aynı adlı kitaplarıyla ilgi odağı konumlarını hâlâ sürdürmekteler. Günümüzün irili ufaklı pek çok reklamcısı veya iletişim pazarlamasıyla iştigal eden aktörleri bizim Al Ries ile Jack Trout’un “konumlandırma” kavramına yaslamaktadır markaların/ürünlerin geleceğini.
Anlı şanlı “marketing” dergilerinde fikirlerini serdeden büyük büyük reklamcılar varken, fakir kulunuz boyunu aşan sulardan kıyıya çıksın ve hafta sonunda gözüne gözüne çarpıp duran “konumlandırma” hatası o reklama kadar bir koşu gidiversin müsaadenizle.
Anonim kimlik perdesinin verdiği emniyet hissiyle, çatmadıkları kişi/kavram bırakmayıp kılıççılık oynayan, sivilceleri androjen dolu “teen-age” güruha bakalım öncelikle. “Ekşi”de 51, “Uludağ”da 44 ve küfürbaz bebelerin sebep olduğu beklenen sonla, hisselerinin bir kısmını bir “bilişim” şirketine devreden “İnci”de ise 218 “entry” girilmiş NUTELLA için. “Facebook” üzerinde ise “Nutella Sevenler”de 8.488 “beğenen” var. Daha ne olsun? Bu arada, “İnci”deki “xmını xikeyim, akşam akşam ekşi de entel bişeyler yazacaktım, gene gördüm, piçlerin nutella ile kişilik betimlemelerini, kaydımı sildim. aranızda nutella seven varsa xnasını xikeyim, sarelle yeyin xrospu çocukları.” kelime grubunu da “entry”/”yorum” olarak kabul ediyoruz!
Belirtmem gerek. Nutella ile benim de sıkı bir “çatal-kaşık” bağım vardır. Hele hele İtalya’dan, Almanya’dan eşinize dostunuza Nutella siparişi verebilen mutlu azınlıktansanız, lezzet farkını bizzat test etme imkânı (hayır, “şapka” kalkmadı) bulmuşsunuz demektir.
Gelelim reklama: “SABAH NEŞESİ” başlığına (“SABAH ENERJİSİ” versiyonu da var) “Kahvaltının Yıldızı” eşlik diyor. Lafı uzatmayayım: Olmamış. Pazarlama stratejisini kısıtlı bir zaman dilimiyle, üstelik Nutella gibi “efsane” konumuna yükselmiş bir ürünü, sınırlamak büyük bir yanlış. Ürün konumlamasının bu güdüklüğü hakikaten hazin bir durum. Nutella, günün her saatinde yenen bir üründür. Kimi kaşık kaşık yer, kimi çatalla, kimi muza katık eder, kimi kavanoza çilek atıp yer, kimi beyaz peynirle, kimi de ekmeğe sürüp ayranla midesine indirir! Böylesine güçlü bir ürünü, günün her saatinde yenebilen bu yiyeceği “SABAH” saatlerine sıkıştırmak akıl almaz bir ufuksuzluktur kanaatimce.
“Kahvaltının Yıldızı” değildir Nutella! Günün her saatinde afiyetle mideye indirilen, 7’den 77’ye tutkunu bulunan bir üründür Nutella. “Konumlandırma” komutanlarından Jack Trout’un, Türkçeye “Farklılaş ya da Öl” (“Differantiate or Die”) adıyla çevrilen kitabını hatmetmeniz menfaatiniz icabı olabilir. Kitabı okurken, yanınıza bir kavanoz Nutella almayı da ihmal etmeyin. Hem de günün her saatinde!
Türkçeye kuyumcu hassasiyetiyle yaklaşanlar için not: “Or” kelimesi -en azından her yerde- “ya da” demek değildir. Doğru tercüme, “Farklılaş veya Öl” olmalıydı ama nerede o hassasiyet?
Reklam meklam: “Font” kaygısız reklam ajansı ORA’da mı?
“Türkiye” ile “Park”ın apostroflarına dikkatle baktığımızda, farklı “font”ların apostroflarını görüyoruz. “Eee, ne yani?” mi diyorsunuz?
Metindeki detaylara/ayrıntılara/nüanslara dikkat kesilseydik “Swordfish”teki “11 Eylül” hadisesinin ipucunu/mantığını yakalayabilirdik.
Hakikat ORA’da mı?
Yamalı Poğaça 